Ağız ve diş sağlığı; dişler, diş etleri, dil ve ağız içi mukozanın genel sağlığını kapsar. Sadece estetik değil, aynı zamanda sindirim sisteminin başlangıç noktası olan ağız, genel sağlığımız için de kritik öneme sahiptir. Ağızda başlayan birçok problem, zamanla sistemik hastalıklara zemin hazırlayabilir.
Sağlıklı diş eti (pembe, kanamasız)
Çürüksüz diş yapısı
Kokudan arınmış, nemli bir ağız
Doğru kapanış ve çiğneme fonksiyonu
Bu bileşenlerin tamamı, bireyin yaşam kalitesini artırır ve özgüvenini yükseltir.
Dişler; kesici, köpek, küçük azı ve büyük azı olarak dört temel tipe ayrılır. Her biri çiğneme, ısırma ve yiyeceği öğütme görevlerini yerine getirir.
Diş Tipi | Görevi |
---|---|
Kesici Dişler | Gıdayı keser, ilk teması sağlar |
Köpek Dişleri | Gıdayı koparır |
Küçük Azı Dişler | Gıdayı ezmeye yardımcı olur |
Büyük Azı Dişler | Gıdayı öğütür |
Diş etleri, diş köklerini korur ve çene kemiği ile dişler arasındaki köprü görevini görür. Diş eti çekilmesi ve iltihaplanması, diş kayıplarının başlıca nedenidir.
Diş çürüğü, şekerli ve asidik yiyeceklerin bakterilerle birleşmesi sonucu diş minesinin zarar görmesiyle ortaya çıkar. Erken teşhis edilmezse ağrıya, enfeksiyona ve hatta diş kaybına yol açabilir.
Gingivitis ve periodontitis gibi hastalıklar, diş eti iltihaplanmasına sebep olur. Belirtiler arasında kanama, şişlik ve ağız kokusu bulunur. Tedavi edilmezse çene kemiğinde erime görülebilir.
Tıbbi adıyla halitozis olan ağız kokusu; kötü ağız hijyeni, çürükler, bademcik iltihabı veya sindirim sorunlarından kaynaklanabilir.
Bruksizm adı verilen diş sıkma problemi, özellikle stres dönemlerinde ortaya çıkar. Çene ağrısı, baş ağrısı ve dişlerde aşınma ile kendini belli eder.
Günde en az iki kez diş fırçalama
Diş fırçasının 3 ayda bir yenilenmesi
Orta sertlikte fırça tercih edilmesi
Diş macunu içinde florür bulunması
Ağız gargaraları, plak oluşumunu azaltır ve nefesi tazeler. Diş ipi ise diş aralarına ulaşarak fırçanın temizleyemediği yerleri arındırır.
Şekerli gıdalar bakterilerin ana besin kaynağıdır. Bu bakteriler, diş minesi üzerinde asit üretir ve çürük oluşumunu hızlandırır.
Gıda | Faydası |
---|---|
Elma | Ağız içini temizler, tükürük üretimini artırır |
Süt ve Peynir | Kalsiyum kaynağıdır, diş minesini güçlendirir |
Havuç | Diş etlerini uyarır ve doğal temizlik sağlar |
Süt dişleri, kalıcı dişler için yer tutucu görevi görür. Erken çürükler, ileride çapraşıklığa ve ortodontik problemlere neden olabilir.
Çocuklara erken yaşta diş fırçalama alışkanlığı kazandırmak, ömür boyu sağlıklı dişlere sahip olmalarının temelini atar.
Diş eti çekilmeleri
Diş minesi aşınması
Diş kayıpları
Çene kemiği erimesi
Diş protezleri düzenli olarak temizlenmeli, gece çıkarılmalı ve yılda en az bir kez diş hekimine kontrol ettirilmelidir.
Sağlıklı bireylerin bile yılda en az 2 kez diş hekimi kontrolüne gitmesi önerilir.
Erken teşhis
Diş taşlarının temizlenmesi
Ağız kanseri belirtilerinin saptanması
Ev tipi beyazlatıcı jeller
Lazerle ofis tipi beyazlatma
Doğal karbonat ve yağ bazlı çözümler (sınırlı etkili)
Estetik gülüş tasarımı için kullanılan bu kaplamalar, dişin görünümünü mükemmelleştirir. Uzun ömürlü ve doğal görünümlüdür.
Sigara; dişlerde sararma, diş eti çekilmesi ve ağız içi yaralara yol açar. Alkol ise tükürük üretimini azaltarak ağız kuruluğuna ve bakteriyel üremeye neden olur.
Diş çapraşıklığı olanlar
Alt ve üst çene uyumsuzluğu yaşayanlar
Çene geriliği ya da ileriliği olan bireyler
Tedavi genellikle 1-2 yıl sürer. Diş telleri takılıyken özel fırçalar ve diş ipleri kullanılmalıdır.
Susam veya hindistancevizi yağı ile yapılan "yağ çekme" yöntemi, ağız içindeki toksinleri azaltmada etkilidir. Aynı zamanda diş eti sağlığını destekler.
Karbonat ve limon suyu (haftada 1 kez)
Karabiber ve zerdeçal karışımı (diş eti güçlendirici)
Hayır. Limon asidik yapısıyla diş minesini zayıflatır ve çürük riskini artırır.
Çok sık fırçalamak dişleri yıpratır.
Sadece yatmadan önce fırçalamak yeterli değildir.
Günde 2 kez diş fırçalayın
Diş ipi ve gargara kullanın
Şeker tüketimini sınırlayın
Bol su için
Dişlerinizi sıkmayın
Tütün ve alkolü bırakın
6 ayda bir diş hekimine gidin
Fırçanızı düzenli değiştirin
Sert cisimleri dişle kırmayın
Beslenmenize dikkat edin
Ağız ve diş sağlığı, genel sağlığın temelidir. Günlük bakım alışkanlıkları, düzenli hekim kontrolleri ve doğru beslenme ile ömür boyu sağlıklı ve güzel bir gülüşe sahip olabilirsiniz. Unutmayın, dişleriniz sizi yansıtır!